Bijzondere dank aan onze conservator Rik van Wegen als initiator en drijvende kracht achter dit enorme project. Met heel veel inzet en geduld heeft hij de Hondecoetertentoonstelling georganiseerd en gezorgd dat hij op tijd klaar was. De drijfveer hierbij was dat Henri van Sypesteyn behalve verzamelaar ook een gepassioneerd liefhebber was van historische tuinen én van pluimvee en watervogels. Hij zou ongetwijfeld ook een tentoonstelling rond de Hondecoeter hebben georganiseerd als hij daartoe de kans had gehad. Dit is ook een beetje een postume hommage aan de Jonkheer.
De tentoonstelling is mogelijk gemaakt door: kunsthandel Hoogsteder & Hoogsteder, het K.F. Heinfonds, het Rabobank Coöperatiefonds en de Stichting Vrienden van Sypesteyn. Dankzij hun steun hebben vele, vooral particuliere bruikleengevers ons hun vertrouwen gegeven. Dank ook aan de Nederlandse Hoenderclub die exemplaren van historische hoenderrassen ter beschikking heeft gesteld. Ze zijn te bezichtigen achter in de tuin in ons Hoenderhotel.
De Ierse kunsthistorica Joy Kearney neemt enthousiast het woord over van Huib. Zij gaat in december promoveren op het onderwerp de Hondecoeter. Ze vertelt dat het de allereerste tentoonstelling van de HELE familie de Hondecoeter is. Je kunt de opbouw van het genre goed zien in de opstelling.
Je ziet vogels en dieren in een landschap, dan in close-up. Dat was het sterke punt van Melchior. Hij schilderde onderwerpen als vechtende vogels op een hoenderhof. Daarom hebben we hier op Sypesteyn een hoenderhof gemaakt, zodat de vogels in levende lijve te bewonderen zijn.
Grootvader Gillis de Hondecoeter schilderde ook dieren, maar het was niet zijn bedoeling deze levensecht af te beelden. Je ziet een scene met vogels en dieren. Hij was niet geïntereseerd in soorten. Melchior daarentegen wel. Je ziet soms wel 300 soorten in een schilderij. Hij had veel verstand van vogels, maar ook van hun gedrag b.v. bij de haan en kalkoen in gevecht om een territorium trekt de haan aan de lel van de kalkoen (meest pijnlijke plek). Hij kon goed observeren.
Melchior werd in 1636 in Utrecht geboren in de Minnebroederstraat en woonde daarna in Achter de Dom (straatnaam). Zijn grootvader Gillis werd in 1575 in Mechelen (niet in Antwerpen) geboren. Zijn familie verhuisde van de Zuidelijke (Antwerpen) naar de Noordelijke Nederlanden (Delft). Er zijn 200 schilderijen van Gillis bekend, 50 schilderijen van de vader van Melchior, Gijsbert en dik 300-350 van Melchior zelf.
Zijn neef Jan Weenix (er zijn ook twee werken van hem in de tentoonstelling) schilderde stillevens samen met Melchior, maar ook landschappen en portretten. Melchior vooral vogels. Ze hebben samen les gehad van de oom van Melchior en vader van Jan, Jan Baptist Weenix.
Er zijn maar 10 schetsen van Melchior teruggevonden. In het Tylermuseum is een tekening aanwezig en in het Rijksprentenkabinet. Deze tekeningen relateren aan bepaalde schilderijen. Het kan zijn dat de schilder ze zelf heeft vernietigd als hij ze niet meer nodig had.
De haan op veel schilderijen is waarschijnlijk van Melchior zelf. Hij schijnt zelfs afgericht te zijn geweest.
Melchior had wel toegang tot een menagerie b.v. van Willem III en de dierentuin van het Loo voor het obserseren en schilderen van de dieren.
De opgestoken vleugel en het kleine kuikentje op de schilderijen is een soort signatuur van hem. Melchior is altijd gefocust op iets wat gebeurt. Er is altijd wat aan de hand in zijn schilderijen.
Joy vertelt dat er na de opening een valkenier komt met zijn vogels: een slechtvalk (op schilderij staat een torenvalk) en een kerkuil (zie foto's hiernaast) om te tonen hoe levenecht Melchior de dieren schilderde.
Ze kan zo nog wel een paar uurtje doorgaan, maar Joy krijgt een seintje dat ze te lang praat. Jammer, want ze had nog zoveel te vertellen! Op naar de volgende spreker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten